Een audit digitale toegankelijkheid is een systematisch onderzoek dat evalueert in hoeverre digitale content en platforms toegankelijk zijn voor alle gebruikers, inclusief mensen met beperkingen. Deze evaluatie beoordeelt of websites, apps en digitale documenten voldoen aan de internationale webrichtlijnen zoals WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Het doel van zo’n audit is om digitale barrières te identificeren en concrete aanbevelingen te doen voor verbeteringen, zodat digitale omgevingen inclusief en voor iedereen bruikbaar worden.
Wat is een audit digitale toegankelijkheid?
Een audit digitale toegankelijkheid is een gestructureerd onderzoek waarbij een website, applicatie of digitaal document wordt getoetst aan de hand van erkende toegankelijkheidsstandaarden. Het primaire doel van een dergelijke audit is het identificeren van obstakels die mensen met beperkingen kunnen ervaren bij het gebruik van digitale technologieën.
Tijdens een audit worden diverse aspecten van een digitaal platform onderzocht, waaronder navigatie, kleurgebruik, tekstalternatieven voor afbeeldingen, toetsenbordtoegankelijkheid en formulierinteracties. Deze evaluatie gebeurt op basis van de WCAG-richtlijnen, die zijn ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C) en wereldwijd erkend worden als de standaard voor digitale toegankelijkheid.
De WCAG-richtlijnen zijn opgebouwd rond vier kernprincipes: waarneembaarheid, bedienbaarheid, begrijpelijkheid en robuustheid. Een audit beoordeelt in welke mate een digitale omgeving aan deze principes voldoet en op welk conformiteitsniveau (A, AA of AAA) de toegankelijkheid zich bevindt.
Waarom is een audit digitale toegankelijkheid belangrijk?
Een toegankelijkheidsaudit is essentieel om digitale inclusie te waarborgen. Ongeveer 16% van de wereldbevolking leeft met een vorm van beperking, wat betekent dat een aanzienlijk deel van potentiële gebruikers uitgesloten kan worden wanneer digitale omgevingen niet toegankelijk zijn.
Naast het ethische aspect van inclusiviteit, zijn er ook wettelijke vereisten die steeds meer organisaties verplichten om hun digitale kanalen toegankelijk te maken. In Nederland moeten overheidsinstanties en semi-publieke organisaties voldoen aan het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid, dat gebaseerd is op de Europese richtlijn EN 301 549.
Een audit biedt bovendien concrete voordelen voor organisaties:
- Verbeterde gebruikerservaring voor alle bezoekers
- Groter bereik door het includeren van mensen met beperkingen
- Betere vindbaarheid in zoekmachines (SEO-voordelen)
- Risicovermindering op juridische claims
- Versterking van het maatschappelijk verantwoord imago
Welke onderdelen worden gecontroleerd tijdens een toegankelijkheidsaudit?
Bij een audit digitale toegankelijkheid worden diverse componenten van een digitale omgeving grondig geanalyseerd. De belangrijkste aspecten die worden gecontroleerd zijn:
- Navigatie en structuur: Is de website logisch opgebouwd en kan deze met alleen een toetsenbord worden bediend?
- Kleurcontrast: Voldoet het contrast tussen voor- en achtergrondkleuren aan de minimumvereisten?
- Alt-teksten: Hebben afbeeldingen betekenisvolle alternatieve teksten voor gebruikers van schermlezers?
- Formulieren: Zijn formuliervelden correct gelabeld en bevatten ze duidelijke foutmeldingen?
- Multimedia: Zijn video’s voorzien van ondertiteling en audiodescriptie waar nodig?
- Toetsenbordtoegankelijkheid: Is alle functionaliteit beschikbaar zonder muis?
- Dynamische content: Zijn interactieve elementen toegankelijk voor alle gebruikers?
- Tekstspatiëring: Is de tekst goed leesbaar en aanpasbaar?
Deze aspecten worden getoetst aan de hand van de specifieke succescriteria uit de WCAG-richtlijnen, meestal op niveau AA, dat als de standaard geldt voor de meeste wettelijke vereisten.
Hoe verloopt het proces van een digitale toegankelijkheidsaudit?
Het proces van een digitale toegankelijkheidsaudit volgt doorgaans een gestructureerde methodologie. Dit proces bestaat uit meerdere stappen:
- Voorbereiding: Bepalen van de scope van de audit, selecteren van de te onderzoeken pagina’s en identificeren van de toe te passen standaarden.
- Automatische scan: Uitvoeren van geautomatiseerde tests om veelvoorkomende toegankelijkheidsproblemen te detecteren.
- Handmatige evaluatie: Deskundigen onderzoeken de website met verschillende hulpmiddelen, waaronder schermlezers en toetsenbordnavigatie.
- Gebruikerstests: In sommige gevallen worden tests uitgevoerd met gebruikers die verschillende beperkingen hebben.
- Analyse: Verzamelen en analyseren van alle bevindingen uit de verschillende testmethoden.
- Rapportage: Opstellen van een gedetailleerd rapport met alle geconstateerde problemen, hun impact en prioriteit.
- Verbeterplan: Ontwikkelen van concrete aanbevelingen voor het oplossen van de geïdentificeerde problemen.
De tijdlijn voor een volledige audit varieert afhankelijk van de omvang en complexiteit van de digitale omgeving, maar beslaat doorgaans enkele weken van voorbereiding tot eindrapportage.
Wie voert een toegankelijkheidsaudit uit?
Een effectieve toegankelijkheidsaudit wordt uitgevoerd door specialisten met specifieke expertise op het gebied van digitale toegankelijkheid. Deze professionals kunnen zijn:
- Toegankelijkheidsexperts met diepgaande kennis van WCAG-richtlijnen
- Ontwikkelaars gespecialiseerd in toegankelijke webontwikkeling
- UX-onderzoekers met expertise in inclusief ontwerp
- Gecertificeerde toegankelijkheidsauditors
Voor kleinere organisaties kan een interne medewerker met basiskennis van toegankelijkheid een eenvoudige evaluatie uitvoeren. Voor grondige audits is het echter raadzaam om externe specialisten in te schakelen die beschikken over de juiste kennis, tools en ervaring om alle aspecten van digitale toegankelijkheid te beoordelen.
Externe specialisten brengen niet alleen diepgaande expertise mee, maar bieden ook een objectieve blik die interne beoordelaars mogelijk missen door hun bekendheid met de eigen systemen.
Wat doe je met de resultaten van een toegankelijkheidsaudit?
Na het ontvangen van een auditrapport is het essentieel om de bevindingen systematisch aan te pakken. De volgende stappen helpen bij het effectief implementeren van de resultaten:
Het prioriteren van de geïdentificeerde problemen is een belangrijke eerste stap. Hierbij wordt rekening gehouden met de impact op gebruikers, de complexiteit van de oplossing en eventuele wettelijke vereisten. Problemen die ernstige barrières vormen voor gebruikers moeten als eerste worden aangepakt.
Vervolgens is het ontwikkelen van een verbeterplan noodzakelijk, waarin duidelijke doelstellingen, verantwoordelijkheden en tijdlijnen worden vastgelegd. Dit plan dient als routekaart voor het implementatieproces en helpt bij het monitoren van de voortgang.
De bevindingen moeten worden gedeeld met relevante stakeholders, waaronder ontwikkelaars, ontwerpers en contentbeheerders. Dit creëert bewustwording en draagvlak binnen de organisatie voor het belang van digitale toegankelijkheid.
Wat zijn de volgende stappen na een toegankelijkheidsaudit?
Na het implementeren van de verbeteringen uit het auditrapport, is het belangrijk om toegankelijkheid structureel te verankeren in de organisatie. Dit omvat het integreren van toegankelijkheidsprincipes in het ontwikkel- en onderhoudsproces van digitale producten.
Een regelmatige heraudit, bijvoorbeeld jaarlijks, helpt om de voortgang te monitoren en nieuwe uitdagingen tijdig te identificeren. Digitale toegankelijkheid is geen eenmalige inspanning, maar een doorlopend proces dat voortdurende aandacht vereist.
Het opleiden van medewerkers in toegankelijkheidsprincipes is eveneens cruciaal. Door kennis en bewustzijn te vergroten, worden toegankelijkheidskwesties eerder in het ontwikkelproces geadresseerd, wat tijd en kosten bespaart.
Voor organisaties die ondersteuning nodig hebben bij het verbeteren van hun digitale toegankelijkheid, biedt Buro voor de Boeg expertise op het gebied van toegankelijke websites en webapplicaties. Met specialistische kennis van WCAG-richtlijnen en ervaring in het ontwikkelen van toegankelijke WordPress-sites kunnen organisaties verzekerd zijn van digitale oplossingen die voldoen aan de hoogste toegankelijkheidseisen. Voor meer informatie of advies op maat, neem gerust contact op.