De EAA-richtlijn, officieel bekend als de European Accessibility Act, is een Europese wetgeving die digitale toegankelijkheid regelt voor producten en diensten binnen de EU. Deze richtlijn verplicht bedrijven en organisaties om hun digitale aanbod zoals websites, apps en e-commerceplatforms toegankelijk te maken voor mensen met beperkingen. De EAA vormt een belangrijke aanvulling op bestaande webrichtlijnen en heeft als doel om digitale inclusie te bevorderen door uniforme toegankelijkheidseisen in alle EU-lidstaten te implementeren.
Wat is de EAA-richtlijn?
De European Accessibility Act (EAA) is een Europese richtlijn die in 2019 werd aangenomen om de toegankelijkheid van producten en diensten te verbeteren voor mensen met een beperking. Deze richtlijn (EU) 2019/882 creëert een gemeenschappelijk kader voor toegankelijkheidseisen binnen de EU, zodat iedereen – ongeacht beperkingen – gelijke toegang heeft tot digitale diensten en producten.
De kerndoelstelling van de EAA is het wegnemen van belemmeringen die ontstaan door uiteenlopende toegankelijkheidseisen in verschillende EU-lidstaten. Door geharmoniseerde regels te implementeren, bevordert de richtlijn zowel de inclusie van mensen met beperkingen als een efficiëntere interne markt voor toegankelijke producten en diensten.
Anders dan eerdere initiatieven richt de EAA zich specifiek op digitale toegankelijkheid en vormt daarmee een belangrijke aanvulling op bestaande wetgeving zoals de Web Accessibility Directive (WAD) die primair op overheidswebsites gericht is.
Voor wie geldt de EAA-richtlijn?
De EAA-richtlijn is van toepassing op een breed scala aan organisaties die producten en diensten aanbieden binnen de EU-markt. De wetgeving geldt specifiek voor aanbieders van:
- Computerapparatuur en besturingssystemen
- Zelfbedieningsterminals zoals geldautomaten, betaalautomaten en check-in kiosken
- Smartphones en andere communicatieapparatuur
- Televisiediensten en -apparatuur
- E-commerce platforms en webshops
- Bankdiensten voor consumenten
- E-books en gespecialiseerde leessoftware
- Transportdiensten, inclusief websites en apps voor reisplanning
De richtlijn treft vooral commerciële organisaties die digitale producten en diensten aanbieden. Voor kleine ondernemingen (minder dan 10 medewerkers en een jaaromzet onder €2 miljoen) gelden bepaalde uitzonderingen, hoewel ook zij worden aangemoedigd om toegankelijkheidsprincipes te implementeren.
Wat zijn de belangrijkste eisen van de EAA-richtlijn?
De EAA-richtlijn stelt concrete toegankelijkheidseisen voor digitale producten en diensten. De belangrijkste vereisten omvatten:
- Waarneembaarheid: informatie moet beschikbaar zijn in meerdere formaten (tekst, audio, video) en aanpasbaar zijn aan verschillende gebruikersbehoeften
- Bedienbaar: navigatie moet mogelijk zijn met verschillende invoermethoden, niet alleen muis maar ook toetsenbord of spraak
- Begrijpelijk: informatie moet duidelijk, voorspelbaar en gebruiksvriendelijk zijn
- Robuust: content moet compatibel zijn met verschillende browsers en hulptechnologieën zoals schermlezers
De technische specificaties van de EAA bouwen voort op bestaande WCAG-standaarden (Web Content Accessibility Guidelines) en vertalen deze naar een breder toepassingsgebied. Producten en diensten moeten voldoen aan de relevante geharmoniseerde normen die door Europese standaardisatieorganisaties worden ontwikkeld.
Wat is het verschil tussen de EAA en de WCAG?
De EAA-richtlijn en de WCAG vullen elkaar aan maar hebben verschillende reikwijdtes en toepassingen. De belangrijkste verschillen zijn:
- Juridische status: WCAG is een technische standaard zonder directe wettelijke status, terwijl de EAA een bindende EU-richtlijn is
- Toepassingsgebied: WCAG richt zich specifiek op webinhoud, terwijl de EAA breder is en ook hardware, software en diverse diensten omvat
- Implementatie: WCAG biedt concrete technische richtlijnen, terwijl de EAA functie-eisen stelt die door geharmoniseerde standaarden worden ingevuld
De EAA verwijst naar WCAG als basis voor webtoegankelijkheid, maar breidt de toegankelijkheidseisen uit naar andere digitale producten en diensten. Voor webgebaseerde toepassingen vormen de WCAG 2.1 AA-criteria de minimale vereisten onder de EAA-richtlijn.
Wanneer moet je voldoen aan de EAA-richtlijn?
De implementatie van de EAA-richtlijn volgt een gefaseerd tijdschema:
- 28 juni 2022: Deadline voor EU-lidstaten om de richtlijn in nationale wetgeving om te zetten
- 28 juni 2025: Nieuwe producten en diensten die na deze datum op de markt komen, moeten voldoen aan de toegankelijkheidseisen
- 28 juni 2030: Bestaande producten die vóór 2025 al op de markt waren, mogen nog worden aangeboden tot deze datum
- Dienstencontracten mogen na 2025 worden voortgezet tot maximaal 5 jaar
Deze gefaseerde aanpak geeft organisaties de tijd om hun processen, producten en diensten aan te passen. Het is echter raadzaam om vroegtijdig met de implementatie te beginnen, aangezien toegankelijkheidsaanpassingen vaak fundamentele veranderingen vereisen in ontwerp- en ontwikkelprocessen.
Hoe kun je je voorbereiden op de EAA-richtlijn?
Een grondige voorbereiding op de EAA-richtlijn omvat verschillende stappen:
- Inventarisatie: Breng in kaart welke producten en diensten onder de richtlijn vallen
- Gap-analyse: Vergelijk de huidige toegankelijkheid met de EAA-vereisten
- Prioritering: Bepaal welke aspecten het meest urgent aangepakt moeten worden
- Toegankelijkheidsaudits: Laat deskundige beoordelingen uitvoeren van websites en digitale producten
- Gebruikerstests: Betrek mensen met verschillende beperkingen bij het testen
- Technische aanpassingen: Implementeer de noodzakelijke veranderingen
- Documentatie: Leg het toegankelijkheidsbeleid vast in een toegankelijkheidsverklaring
Het integreren van toegankelijkheid in het ontwikkelproces zorgt ervoor dat nieuwe producten en diensten vanaf het begin voldoen aan de EAA-vereisten, wat kostenefficiënter is dan achteraf aanpassingen doorvoeren.
Wat zijn de gevolgen als je niet voldoet aan de EAA-richtlijn?
Het niet naleven van de EAA-richtlijn kan verschillende consequenties hebben:
- Wettelijke sancties en boetes, vastgesteld door nationale toezichthouders
- Verplichting om niet-conforme producten of diensten van de markt te halen
- Mogelijke rechtszaken van belangenorganisaties of individuele gebruikers
- Imagoschade en verlies van klanten die toegankelijkheid belangrijk vinden
- Uitsluiting van aanbestedingen waarbij toegankelijkheid een vereiste is
De exacte handhaving en boetes worden bepaald door nationale wetgeving, maar de richtlijn vereist dat sancties doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn. Naast deze formele consequenties betekent niet-naleving ook een gemiste kans om een bredere doelgroep te bereiken.
Conclusie: Digitale toegankelijkheid als kans
De EAA-richtlijn vormt niet alleen een wettelijke verplichting maar biedt ook strategische kansen. Toegankelijke digitale producten en diensten bereiken een breder publiek, verbeteren de gebruikerservaring voor iedereen en versterken maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Door toegankelijkheid te integreren in de digitale strategie, kunnen organisaties innovatie stimuleren en zich onderscheiden in een markt waar inclusiviteit steeds belangrijker wordt. De gefaseerde implementatie van de EAA biedt een uitgelezen moment om digitale toegankelijkheid structureel aan te pakken.
Wil je weten hoe digitale toegankelijkheid concreet geïmplementeerd kan worden voor jouw organisatie? Neem dan contact op voor advies op maat.